Aan welke competenties herken je een goede teamcoach?
Een beter functionerend team is het doel van de teamcoach. Wat heeft een teamcoach nodig om op een juiste manier de interactie in teams te beïnvloeden? Wim Goossens en Jan Remmerswaal beschreven voor de opleiding Teamcoaching ‘Winning Teams’ elf competenties. In dit artikel licht Wim er vijf toe.
Een teamcoach:
Kan een coachvraag binnen een organisatie verhelderen en vertalen in strategie en aanpak.
De teamcoach onderzoekt bij de opdrachtgever de achtergronden van de vraag naar teamcoaching. Hij pakt niet zomaar de vraag voor teamcoaching op. Eerst onderzoekt hij of er bij de opdrachtgever mogelijk een persoonlijke coachvraag aan de orde is. Ook verheldert de teamcoach de context van waaruit de vraag naar coaching voortkomt: de structuur en cultuuraspecten van de organisatie, de organisatieontwikkeling en de relevante bedrijfspolitieke belangen. De teamcoach verheldert de kenmerken van het team dat hij zal gaan coachen. Tenslotte heeft de teamcoach aandacht voor zijn eigen context en positionering als teamcoach. De teamcoach zal na afloop van zijn onderzoek de vraag van de opdrachtgever vertalen in een strategie en aanpak als coach en hierover met de opdrachtgever communiceren.
Kan een groep op systematische wijze stimuleren om hun eigen leerbehoefte te formuleren.
De teamcoach zal vanuit het kader en de context waarbinnen de coaching plaatsvindt teamleden vragen hun eigen leerbehoefte te formuleren. Hij vraagt nadrukkelijk aandacht voor het verschil tussen leervragen, leerdoelen en leerbehoeften. Hiermee wil de teamcoach bevorderen dat leren niet verwordt tot een leertechnische activiteit. Teamleden moeten in contact komen met onderliggende behoeftes, motieven en drijfveren.
Kan groepsprocessen systematisch observeren en deze observaties zodanig benoemen dat de teamleden zich hiervan bewust worden.
De teamcoach heeft een aantal conceptuele kaders voor groepsobservatie tot zijn beschikking. Hierbij kun je denken aan kaders voor het observeren van groepscommunicatie of van fasen van groepsontwikkeling. Het kan ook gaan om kaders voor observatie van allerlei groepsdynamische fenomenen en processen, zoals het leiderschapsgedrag in de groep en de invloed van de formele leider op de groepsontwikkeling en de groepsinteractie. Kortom, er valt veel te observeren door de teamcoach.
De teamcoach brengt regelmatig zijn observaties in dialoog met het team zodat de teamleden zich bewust worden wat er speelt. Hij bespreekt de processen en fenomenen die hij heeft geobserveerd en checkt of het team dit herkent. Een lastig punt hierbij is dat er sprake is van participerende observatie. De teamcoach observeert, terwijl hij tegelijkertijd handelt. Hij moet zich ervan bewust zijn dat hij zelf onderdeel is van wat hij observeert.
Gebruikt interventies om zelfreflectie, zelfverantwoordelijk en zelfsturend vermogen van de groep aan te spreken.
De teamcoach hanteert onder andere interventies op het gebied van zelfreflectie. Hij laat teamleden reflecteren op ervaringen en laat henzelf de essentie hiervan benoemen. Hij laat teamleden zelf gedragsalternatieven bedenken en uitproberen. De teamcoach stimuleert zelfverantwoordelijkheid door de stappen die het team wil gaan zetten door hen zelf te laten concretiseren (‘wat gaan we doen’) en te operationaliseren (‘hoe gaan we dat aanpakken’). Hij spoort het team aan om deze actiepunten meetbaar te maken. De teamcoach daagt het team als totaal en de individuele groepsleden uit om hun eigen positie te bepalen en aan te geven waar ze (willen) staan.
Kan zichzelf, vanuit persoonlijke effectiviteit, als instrument inzetten. Hij weet welke kwaliteiten maar ook valkuilen en allergieën hij in groepen tegenkomt.
De teamcoach is uitermate goed bekend met zijn eigen binnenwereld. Hij weet welke kwaliteiten, maar ook valkuilen en allergieën hij in groepen tegenkomt. Hij weet welke biografische thema’s van invloed zijn op zijn groepsgedrag en het coachen van groepen. Hij herkent signalen van overdracht en tegenoverdracht bij zichzelf. Een gevorderde teamcoach kan zich echter van hieruit in de groep bewegen. Hij maakt eigen kwetsbaarheid tot zijn kracht.
——
Introductieworkshop Teamcoaching
Interesse om opgeleid te worden tot St!R erkend teamcoach? Schrijf je in voor de gratis introductieworkshop. De trainers geven je inzicht in de opbouw en inhoud van de opleiding Teamcoaching. Door middel van een aantal oefeningen krijg je een voorproefje van wat er zoal aan bod komt tijdens de opleiding.
