Lastige team situaties
Hoe doorbreek je ze constructief?
Lastige teamsituaties, we kennen ze allemaal. Medewerkers in één team hebben bijvoorbeeld verschillende doelstellingen, er zijn veel ongeschreven regels, een dominante medewerker bepaalt wat er gebeurt, men informeert elkaar slecht of bokst tegen elkaar op etc. In veel gevallen lopen we er van weg en laten we het voortbestaan. Toch duiden lastige teamsituaties vaak op betrokkenheid. Het is de moeite waard om er juist bij stil te staan. Benoem het en kijk hoe het anders kan. Pak die kans als manager, trainer of coach.
Wat heb je nodig om lastige teamsituaties constructief te doorbreken?
Wees je bewust vanuit welk perspectief je kijkt
Om te beginnen is het belangrijk om je bewust te zijn van het perspectief en belang van waaruit je kijkt. Als manager kijk je anders naar een team dan als trainer. Als coach kijk je ook weer anders. Iedere rol heeft andere belangen.
Kijk naar de context van het team
De invloed van de context op het team is belangrijk. Je kunt denken aan de culturele context, de maatschappelijke context of de organisatorische context. Maar ook het team zelf is een belangrijke context inclusief de deelnemer zelf. Welke doelstellingen heeft het team bijvoorbeeld en hoe ziet de leefwereld van de individuele deelnemer eruit? Het IPG-model (Integrale Procesbegeleiding van Groepen, ontwikkeld door Wim Goossens) geeft je hiervoor handvatten. Vanuit dit model kijk je steeds naar de invloed van de context.
Ken de schaduw die er met je meedanst
Welke ervaring heeft jou gevormd, welke blauwe plekken heb je, door welke bril kijk je? Je kunt een schaduw ook zien als belastende invloed uit de context. Een schaduw kan bijvoorbeeld een opdracht zijn van een leidinggevende die er niet bij is maar wel ‘meefietst’ in het team.
Maak inzichtelijk wat er speelt op welk niveau
Daarnaast kijk je welke thema’s er spelen op het niveau van groepsontwikkeling. Is het bijvoorbeeld een beginnend team dat veel sturing nodig heeft of spreken ze zich al niet meer uit en gaat het meer over ‘wie het voor het zeggen heeft’. Ook is het belangrijk om te kijken naar wat er speelt op het gebied van leiderschap. Hoe verleiden leidinggevenden en medewerkers elkaar tot een bepaalde stijl? Een derde niveau is het communicatieniveau. Daar staan we in dit artikel wat uitgebreider bij stil.
Boven de tafel-/waterspiegel hebben we te maken met het inhoud- en procedureniveau. Het gaat om ‘wat’ en ‘hoe’. Wat is de agenda?
Onder de tafel-/waterspiegel hebben we te maken met het interactie- en bestaansniveau. Wat speelt er tussen de teamleden. Welke afstand of verbinding is er? Moet ik bijvoorbeeld op eieren lopen of kan ik alles zeggen? Bij het bestaansniveau gaat het om het emotionele niveau. Wat speelt er bij iemand?
Alle niveaus doen zich altijd tegelijkertijd voor. Het is daarom belangrijk dat je als teamcoach leert kijken vanuit al die verschillende perspectieven, ze onderzoekt en benoemt. Kijk naar intenties en drijfveren achter gedrag.
Soms kun je klem zitten op één niveau, bijvoorbeeld op de inhoud. Er kan een discussie zijn op de inhoud of iets een appel of een peer is. Een appel wordt nooit een peer. Vaak vallen mensen dan in herhaling of gaan harder praten. Pak dan een omleiding via een ander niveau. Bijvoorbeeld door te zeggen “Ik merk dat we alleen maar aan het strijden zijn, we luisteren niet, kan het ook anders?” Of op interactieniveau: “Jij vindt dat het appels zijn en ik vind dat het peren zijn. Ik merk dat we niet tot elkaar komen.” Via het bestaansniveau kun je zeggen: “Ik zou het graag anders willen, jij ook?” Als je dat doet kun je uiteindelijk weer terug naar het niveau van de inhoud.
Als je weet op welke niveaus je kunt kijken, waar je vast zit, dan kun je bedenken welke interventies je kunt doen op welke niveaus.
Hoe doe jij het?
Hoe reageer jij in lastige teamsituaties? Waar kijk je dan vaak naar? Naar inhoud, procedure of kijk je onder de tafel/waterspiegel? Op welk niveau voel je je sterk en op welk ander niveau zou je eens kunnen experimenteren?
Belangrijk is ‘de ondertiteling’ bij wat er gebeurt op alle niveaus. Dat geeft de ander de kans om erop te reageren.
————-
Meer weten over teamcoaching?
Wil je meer weten over teamcoaching of je specialiseren tot teamcoach? Schrijf je in voor één van de introductieworkshops Teamcoaching of neem contact op voor een telefonische afspraak.
