‘Worden wie je bent: het authentieke in de coachopleiding spreekt me erg aan.’
Arva van der Spek

Arva (Werkvermogenspecialist) volgde de opleiding Coach Practitioner. In onze opleidingen is authenticiteit belangrijk; jijzelf bent het instrument in coaching. Hilde Bolt, trainer in o.a. de opleiding Coach Practitioner geeft in dit artikel een toelichting op het belang van authenticiteit.

Authenticiteit en Coaching

Authenticiteit is de mate waarin iemand trouw is aan zijn eigen persoonlijkheid, geest, of karakter, ondanks externe krachten en invloeden. Het is een technische term in de existentialistische filosofie (www.wikipedia.nl).

Authenticiteit is iets waar veel mensen naar verlangen, maar wat in de praktijk lastig blijkt te zijn. De Australische verpleegkundige Bonnie Ware (1) heeft onderzoek gedaan naar spijt van mensen op hun sterfbed.

When questioned about any regrets they had or anything they would do differently, common themes surfaced again and again. Here are the most common five:

1. I wish I’d had the courage to live a life true to myself, not the life others expected of me.
2. I wish I hadn’t worked so hard.
3. I wish I’d had the courage to express my feelings.
4. I wish I had stayed in touch with my friends.
5. I wish that I had let myself be happier.

Kennelijk waren mensen zich tijdens hun leven te weinig bewust van waar hun werkelijke verlangens lagen. De van oorsprong Hongaarse arts, Gabor Maté, benoemt ook dat de grootste pijn van mensen is dat ze de connectie met zichzelf in hun leven kwijtgeraakt zijn (2).

Worden wie je bent

Ook Carl Rogers benoemde dat het verlangen van mensen naar hulp voortkomt vanuit een gebrek aan authenticiteit in hun leven. Het verwerkelijken van jezelf ziet hij als je belangrijkste levenstaak. Uit zijn vele onderzoeken met cliënten heeft hij geconcludeerd dat er ergens in ieder mens een behoefte bestaat om erachter te komen wie hij of zij werkelijk is, om achter de maskers te kijken. Maar ook om de vele rollen die we allemaal spelen te doorzien en het ware zelf, de persoon achter de verschijning te ontdekken. Dat is wat mensen kennelijk nastreven wanneer zij vrij zijn om een keuze te maken (3). Rogers wilde mensen ondersteunen om een volledig functionerende persoon te worden. Hij beschrijft vier manieren om afstand te doen van het zelf dat je niet bent:

1. Weg met de façade.
2. Weg met alles wat behoort (= afstand nemen van door anderen voorgeschreven normen).
3. Weg met beantwoorden van verwachtingen, ook cultureel.
4. Weg met het behagen van anderen.

Een volledig functionerende persoon:
• Beweegt in de richting van autonomie, kiest zelf zijn doeleinden, neemt besluiten en aanvaardt de verantwoordelijkheid van de consequenties hiervan.
• Kan tegenstrijdigheden ten aanzien van gevoelens en relaties bij zichzelf aanvaarden en onder ogen zien.
• Kan anderen aanvaarden.

Wanneer dit gebeurt:
• Gaan mensen meer openstaan: de waarneming verheldert, er komt ruimte voor werkelijke ervaring, gevoelens en situaties.
• Krijgen mensen meer vertrouwen in hun eigen organisme: er ontstaat meer vertrouwen in de intuïtieve impulsen, in de innerlijke wijsheid, in het eigen oordelingsvermogen en in het eigen lichaam.
• Worden mensen veel non-conformistischer.
• Is iemand bereid om een proces te zijn. Hierin zit ook het aanvaarden dat het leven, en dus ook ieder mens continu aan verandering onderhevig is. Hierbij hoort tevens het genieten van het avontuurlijke gevoel dat je krijgt wanneer je jezelf aanvaardt als een proces, zonder steeds bezig te zijn met wat je zou moeten worden, met het einddoel.

Hier ligt een mooie taak voor coaches, om mensen weer in contact te brengen met hun authentieke, natuurlijke zelf. Maar wat is ervoor nodig om dit te kunnen faciliteren?

Om dergelijke processen te kunnen begeleiden is het ten eerste belangrijk om te kijken naar hoe authentiek je zelf bent, als mens en als coach. Wanneer jezelf bijvoorbeeld nog verstrikt zit in het gezien willen worden door de buitenwereld, het willen helpen of pleasen van anderen kan dit lastig zijn in het begeleiden van mensen. Bewustzijn hierop is dus van groot belang. Ik leg zelf vaak de parallel met de natuur. Wanneer je een zaadje plant heeft het gezonde voeding, ruimte en bedding nodig om maximaal tot bloei te kunnen komen.
Naar de coaching kun je dit vertalen naar het bieden van veiligheid en ruimte voor de coachee vanuit een grondhouding van empathie, echtheid en congruentie. Hiermee schep je een bedding waar de coachee zichzelf kan leren terugvinden.

Om de coachee een veilige bedding te bieden speelt de authenticiteit van de coach ook een belangrijke rol. Jan Remmerswaal (4) zegt hier over: ‘Hoe meer je handelt vanuit je eigen bestaansniveau, hoe authentieker je bent. Er is overeenstemming tussen het uiterlijke gedrag en de innerlijke belevingswereld’. Wel is het van belang om datgene wat jezelf laat zien dienend is aan het proces van de coachee.

Het is als coach wel van belang om realistisch te zijn en niet alleen idealistisch. Niet iedere coachee heeft authenticiteit in eerste instantie op de agenda staan. Hier ligt veelal een onbewust verlangen aan ten grondslag. Dit kun je proberen te raken. In de praktijk zijn coachees soms al eerder ‘tevreden’ met een aantal oplossingen voor problemen waar ze tegenaan lopen. Hierbij gaat het dus om het vermogen van de coach om te kunnen afstemmen op de coachee.

Hilde Bolt

Hilde Bolt is trainer in de opleiding Coach Practitioner.

Meer weten? Bezoek een van onze Open Dagen (meer informatie)

Bronnen
1. Ware, B. Regrets of dying – www.bronnieware.com/blog/regrets-of-the-dying
2. Mate, G (2018). Dr. Gabor Maté – Compassionate Inquiry, Youtube.
3. Rogers, C. (1976). Mens zijn, Zutphen: Nauta & Co.
4. Remmerswaal (2019). Rijker coachen, Amsterdam: Boom uitgevers.

Hilde Bolt is als opleider & docent al jaren verbonden aan het Europees Instituut de Baak. Zij is van oorsprong psychotherapeut en traumadeskundige. Zij heeft zich gespecialiseerd in het werken met lichaamstaal, waarin zij oosterse en westerse zienswijzen met elkaar combineert. Daarnaast is zij auteur twee boeken:
Get your Guts – Het instinct als kompas (2016).
Waar gaat het nu echt over? – Dynamisch coachen bij stress en burn-out (2019).
www.internal-movement.nl, www.dealchemist.com