‘Ik stel nu in mijn werk vragen anders én ik stel andere vragen. Mijn gesprekken zijn beter en effectiever.’
Ante Juric
Ante (Teammanager) volgde de opleiding Coach Practitioner. Effectief communiceren is een belangrijke coachcompetentie. Maar wanneer communiceer je effectief? We vroegen het Odile Seebregts, trainer in de opleiding Coach Practitioner.
Coachen is meer dan een goed gesprek
Voor je als coach een gesprek ingaat, ben je met je eigen voorbereidingen bezig. Als er zaken zijn die je bezig houden, zoek je een manier om deze los te laten. Je kan niet naar een ander luisteren als iets nog om aandacht vraagt. Daarnaast is het van belang je af te stemmen op jezelf: wat voel je? Wat ervaar je in je lijf? Dit is belangrijk omdat gesprekken inhoudelijk, emotioneel, relationeel veel op kunnen roepen.
Vanuit een te grote betrokkenheid kan je niet coachen. Dus je bent én met je aandacht bij de ander én bij jezelf tijdens de coaching. Bovendien geven veel signalen die je bij jezelf ervaart, informatie over de coachee die relevant kunnen zijn in de coaching. Die kan je alleen registreren als je je hiervan bewust kan zijn.
Investeer in een goede werkrelatie
Bij de start van het gesprek stem je je vervolgens af op je coachee. Hoe voelt die zich? Waar wordt over verteld? Hoe is de non verbale communicatie? Wat valt je op? Door aan te sluiten bij de coachee (dat kan zijn op het niveau van energie, spreektempo of woordgebruik) investeer je in een goede werkrelatie.
Daarnaast is veiligheid belangrijk voor de werkrelatie. De basishouding van de coach is accepterend, empathisch en open. Dit klinkt makkelijker dan het is. Want wat als iemand zegt zich dom en lelijk te voelen, terwijl jij een prachtige persoon ziet die intelligente opmerkingen maakt? De verleiding is groot aan zo iemand te zeggen dat jij iets heel anders ziet. Toch is dit geen accepteren, want je vertrekpunt is dan wat je zelf waarneemt. Je accepteert wat de persoon over zichzelf zegt door empathisch samen te vatten wat je hem hoort zeggen. Vervolgens kan je vragen hoe het is om zich zo te voelen. Je leeft je in in het verhaal en probeert te ervaren hoe het moet zijn om je dom en lelijk te voelen. Als je je eigen voorbereiding goed hebt gedaan, kan je je nu inleven in de ander en weer terugkeren naar het contact met jezelf.
Luister actief en stel open vragen
Door actief te luisteren kan je erachter komen wat de ander bezighoudt. Actief luisteren doe je door open vragen te stellen, regelmatig samen te vatten. Je probeert te luisteren tussen de regels door (wat wordt er indirect nog meer verteld) en je luistert naar de emoties die impliciet en expliciet worden verteld. De bedoeling is dat jij precies de beelden in je hoofd krijgt die de coachee probeert over te dragen. En de coachee moet het gevoel krijgen dat jij begrijpt wat hij probeert te vertellen.
Goed luisteren wat gezegd wordt, kan voorkomen dat je suggestieve vragen gaat stellen. Bij suggestieve vragen heb je al een idee waar het gesprek heen zou moeten. Daarmee doe je geen recht aan de coachee, want voor je het in de gaten hebt zit je misschien op een spoor waar je niet zou moeten zitten. Of ben je de weg aan het bereiden naar een door jou gevonden oplossing. Bij goede open vragen zet je de ander aan het denken.
De coachee die zich dom en lelijk voelt, zou je kunnen vragen op welke momenten hij zich zo voelt. Hoe hij zich op die momenten gedraagt en wat de reactie van de mensen in zijn omgeving dan is. Behalve dat je een beeld krijgt van de situaties waar de coachee last van heeft, moet de coachee ook na gaan denken. Het kan zijn dat hij door het gesprek ineens tot een inzicht komt. De coachee uit het voorbeeld voelt zich dom en zegt daarom niets. Zijn collega’s vragen hem nooit om advies, omdat ze niet weten wat voor expertise hij heeft. Daar praat hij niet over. En omdat zijn collega’s hem nooit om advies vragen, denkt deze coachee: zie je, ze vinden me dom.
Stel vragen die tot denken aanzetten
Door te proberen de ander werkelijk te horen en met vragen tot denken aan te zetten, komen coachees tot reflectie en inzicht. Van daaruit kunnen ze stappen bedenken die de start voor nieuw gedrag zijn.
Odile Seebregts
Odile is trainer in de opleiding Coach Practitioner.
Meer weten? Bezoek de Open Dag (meer informatie)
Bekijk voor een impressie de video Coach Practitioner:
