
In 2018 staat het thema ‘groei’ centraal. Met dit thema heeft iedereen al vroeg in zijn leven ervaring en sommige stromingen veronderstellen dat verlangen naar innerlijke groei een wezenskenmerk van mensen is. Dat verlangen ligt ook aan de basis van ons instituut.
In onze optiek is persoonlijke groei een belangrijk fundament voor het professioneel functioneren als coach. Dat zit als het ware in het DNA van het instituut. Vanaf de oprichting van ons instituut staat in de opleidingen een hoofdstroom centraal waarin groei een kernbegrip is: de cliëntgerichte benadering van Carl Rogers. Bij ieder mens gaat het er volgens deze Amerikaanse psycholoog uiteindelijk om steeds meer jezelf worden. In begeleiding moeten mensen worden gefaciliteerd hun eigen weg naar deze vorm van persoonlijke groei te vinden.
Wat verstaan we onder persoonlijke groei?
Lang niet altijd is echter helder wat nu precies onder die persoonlijke groei wordt verstaan. Het lijkt haaks te staan op de klachtgerichte benaderingen, waarin het om het opruimen van belemmeringen gaat. Hoewel dat elkaar niet in de weg hoeft te zitten, als je het goed aanpakt. Zo heeft Loesje als spreuk: ‘Ook als je snoeit, moet de focus wel op groei blijven liggen’. Toch heeft groei in het algemeen veel meer te maken met de mate waarin mensen erin slagen hun mogelijkheden en talenten te realiseren (zelfactualisatie) en veranderen in de richting van zelfkennis en effectiviteit.
Groeien is springen in het onbekende
Hoe je dat proces in gang zet, is voor iedereen verschillend. Voor de meesten van ons is het belangrijk voor echte groei om wat wordt genoemd ‘uit je comfortzone te komen’. Juist daar waar het schuurt -domeinen waarmee je minder vertrouwd bent of zelfs moeite hebt- liggen ontwikkelingsmogelijkheden. Of zoals wel wordt gezegd: ‘Groeien is springen in het onbekende, telkens weer.’ Dat kan door gerichte opleiding, maar niet altijd gebeurt dat doelbewust. Ook het meemaken van schokkende ervaringen kan verrassend genoeg een manier zijn om tot groei te komen. Sommige mensen geven aan dat ze daarna andere prioriteiten zijn gaan stellen, relaties met anderen verdiept hebben of hun dagelijks leven meer zijn gaan waarderen. Daarvoor bestaat zelfs het begrip ‘posttraumatische groei’.
De vier seizoenen als metafoor
In veel coachingstrajecten zijn groei en ontwikkeling belangrijke doelen. Coaches zijn vaak gericht op het bevorderen van persoonlijke groei en ‘natuurcoaches’ gebruiken daarbij vaak de natuur als inspiratiebron. Het begrip ‘ groei’ nodigt daar ook toe uit. Een bekende metafoor is die van de vier seizoenen. Daarin staat de lente voor het ontluiken van de knoppen en dus groei. De zomer voor het bloeien en de vruchten. De herfst voor het vallen van het blad, het loslaten en de winter voor inkeer en rust.
Grenzen aan groei?
Voor coaches zelf is groei eveneens van groot belang. Coaches moeten niet alleen hun coachvaardigheden ontwikkelen, maar ook zichzelf ontplooien. Dat betekent vooral weten wat er speelt bij henzelf en deze persoonlijke kernthema’s kunnen hanteren. Daarin groeien als coach is van essentieel belang. Je kunt coachees immers nooit verder brengen dan de grenzen van je eigen ontwikkeling. Die grenzen zijn echter allerminst duidelijk, wat sommigen ertoe aanzet om eindeloos aan zichzelf te blijven werken. Maar ook groei kent zijn grenzen en daarbij stilstaan kan dan juist groei betekenen.
We zullen dit jaar op verschillende manieren stilstaan bij groei. Hou de inspiratiepagina in de gaten voor meer artikelen, video’s en blogs over ‘groei’.
Door: Ron van Deth
Ron van Deth is psycholoog en publicist en als stafmedewerker en docent verbonden aan het Europees Instituut de Baak. Hij is o.a. docent in de opleiding Coach Practitioner, Master Coach en Coachen bij werkstress en burn-out.